De nieuwe maan van het Bazuinenfeest

De maan als tijdswaarnemer

Het mysterieuze feest ‘Rosj Hasjana’, bij ons bekend als het Bazuinenfeest, luidt de start van het nieuwe joodse jaar in¹.

Al in het scheppingsverhaal lezen we hoe de maan en de zon als hemellichamen functioneren waarmee je ‘de kalender’ kunt waarnemen²:

¹⁴ En God zei: Laten er lichten zijn aan het hemelgewelf om scheiding te maken tussen de dag en de nacht; en laten zij zijn tot tekenen, en tot aanduiding van vaste tijden en van dagen en jaren!

Genesis 1:14 (HSV)

De nieuwe maan is reden voor een feestje

In de Hebreeuwse Tenach en het joodse gebruik is de nieuwe maan reden voor een feestje³, net zoals in veel andere culturele tradities.

Deze ‘rosh kodesh⁴‘, het ‘hoofd van de maand’, is – zo lezen we in de bijbel – aanleiding voor een maandelijks feest.

¹⁸ Daarna zei Jonathan tegen hem: Morgen is het nieuwemaan; dan zul je gemist worden, want je zetel zal leeg zijn.

1 Samuel 20:18 (HSV)

We lezen dat de nieuwe maan ‘blijdschap⁵‘ geeft en het een onderbreking geeft van de ‘dagelijkse sleur⁶‘. Toch gaat de betekenis van de nieuwe maan in het Hebreeuwse denken nog dieper.

Alles wordt nieuw…

De profeet Jesaja schrijft over de schepping van ‘de nieuwe hemel en de nieuwe aarde⁷‘ in de context van een tijd die algemeen wordt opgevat als het Messiaanse tijdperk⁸. In het Hebreeuws is het woord voor ‘nieuw’ (khadash⁹), van dezelfde stam als ‘khodesh¹⁰‘, het woord voor ‘nieuw’ of ‘nieuwe maan’.

Álle volken buigen op nieuwe maan

Wat nog belangrijker is, is dat Jesaja zegt dat mensen uit alle volken zullen komen om de God van Israël te aanbidden op elke sabbat en nieuwe maan:

²³ En het zal geschieden dat van nieuwe maan tot nieuwe maan
en van sabbat tot sabbat
alle vlees zal komen
om zich neer te buigen voor Mijn aangezicht, zegt de HEERE.

Jesaja 66:23 (HSV)

Verwachtingsvol?

Met dit in gedachten voegt de liturgie van de Joodse synagoge speciale zegeningen toe voor de nieuwe maan, waaronder een gebed om “de Messias, zoon van David te gedenken¹¹ … en Uw hele volk, het Huis van Israël¹².

Een ander rabbijns gebruik is om onder de blote hemel naar buiten te gaan om de nieuwe maan te zien en psalmen van lof aan God te reciteren. De nieuwe maan wordt gezien als een symbool van de ultieme verlossing, een soort ‘wedergeboorte’ die het herstel van Israël aangeeft naar een nieuw tijdperk van vrede en goedheid.

Messiaans vrederijk

In alles voél je de verwachting naar het messiaanse tijdperk!

Het Bijbelboek Openbaring verwijst natuurlijk ook naar al deze thema’s. Dit visioen van Johannes vertelt over de nieuwe hemelen, de nieuwe aarde en zelfs een vernieuwing van ‘alle dingen¹³‘. De tekst vervolgt met een beschrijving van een ‘boom des levens’ die genezing brengt aan alle volken! Weet je wat zo bijzonder is? Die boom heeft twaalf verschillende soorten fruit – één voor elke maand of nieuwe maan!

² In het midden van haar straat en aan de ene en de andere zijde van de rivier bevond zich de Boom des levens, die twaalf vruchten voortbrengt – van maand tot maand geeft Hij Zijn vrucht. En de bladeren van de boom zijn tot genezing van de heidenvolken.

Openbaring 22:2 (HSV)

De nieuwe maan is een moment van verwachting

De nieuwe maan, en daarmee de start van een nieuwe Bijbelse maand, is elke keer weer een moment van verwachting! Maar boven alles verbindt Jezus Zijn terugkomst aan die nieuwemaansdag waarop op bijzondere manier de sjofar wordt geblazen¹⁴.

Rosj Hosjana, of ookwel het Bazuinenfeest, is hét moment om nog meer verwachtingsvol naar boven te kijken. Komt Hij er aan?

Ik kijk ernaar uit! Jij ook?

1. De term Rosj Hasjana, wat ‘het begin van het jaar’ betekent, komt alleen in Ezechiël voor, waar het verwijst naar de algemene tijd van het jaar, en niet specifiek naar het Bazuinenfeest.

   ¹ In het vijfentwintigste jaar van onze ballingschap, aan het begin van het jaar, op de tiende van de maand, in het veertiende jaar nadat de stad was verslagen, op diezelfde dag was de hand van de HEERE op mij en bracht Hij mij erheen.

   Ezechiël 40:1 (HSV)

2. Meer hierover kun je ook lezen in mijn artikel ‘Ellende van de kalender?‘, dat ingaat op de drie waarnemingen die nodig zijn om het nieuwe jaar te starten.

3. ¹⁰ En op de dag van uw blijdschap, op uw feestdagen en aan het begin van uw maanden moet u ook op de trompetten blazen, bij uw brandoffers en bij uw dankoffers. Ze dienen u tot gedachtenis voor het aangezicht van uw God. Ik ben de HEERE, uw God.

   Numeri 10:10 (HSV)

4. Strongs H2320

5. ¹⁰ Ik zal al haar vreugde doen ophouden,
   haar feesten, haar nieuwemaansdagen en haar sabbatten,
   ja, al haar feestdagen.

   Hosea 2:10 (HSV)

6. ⁵ Wanneer is de nieuwemaansdag voorbij, zodat wij graan kunnen verkopen? En de sabbat, zodat wij de korenschuren kunnen openen?

   Amos 8:5 (HSV)

7. ²² Want zoals de nieuwe hemel
   en de nieuwe aarde die Ik ga maken,
   voor Mijn aangezicht zullen blijven staan, spreekt de HEERE,
   zo zullen ook uw nageslacht en uw naam blijven staan.

   Jesaja 66:22 (HSV)

8. Jesaja 66:18-23
9. Strongs H2319
10. Strongs H2320
11. Morgengebed op de eerste dag van Rosj Hasjana
12. Tweede deel uit het hetzelfde morgengebed

13. ⁵ En Hij Die op de troon zit, zei: Zie, Ik maak alle dingen nieuw.

    Openbaring 21:5 (HSV)

14. Zie hiervoor ook de studie ‘Komt Jezus terug met Rosh Hashana?‘